Kaedah pengemukan ketam

Dewasa ini di kita didedah dengan pelbagai teknik serta kaedah ternakan khususnya di dalam bidang aquakultur. Seiring dengan penemuan dan nilai tambah sesuatu produk yang boleh diketengah dan diterima oleh pengguna di pasaran. Selain ternakan ketam, kaedah pengemukan ketam nipah antara kaedah yang diguna pakai bagi menampung pemintaan pasaran. Berikut ialah intipati teknik pengemukan ketam nipah:

Tempoh ternakan :

2-3 bulan.

Anak ketam:

ketam bersaiz (8-10cm) lebar karapas.

Sumber anak ketam :

semulajadi dari kawasan pembiakan ketam

Kaedah ternakan:

anak ketam diletak dalam bekas khas (sekor/bekas). Makanan ikan baja diberi secara terus bagi menjamin kadar pembesaran ketam pada tahap optimum (2-3bulan) mengikut saiz pasaran.

Kelebihan:

ketam berkulit lembut dapat dituai daripada kaedah ini. Harga pasaran bagi ketam jenis ini lebih tinggi berbanding ketam biasa (kulit keras).

Kelebihan ternakan :

Pengurusan ternakan yang terurus dan berjadual.

Pasaran

Dijual secara borong kepada pemborong sedia ada. Permintaan yang tinggi bagi ketam ini terutamanya di sekitar Lembah Klang bagi memenuhi keperluan restoran makanan laut.

Kolam ternakan:

persisir pantai (kawasan paya bakau).

Keluasan :

2 ekar

Rekabentuk kolam :

parit digali mengelilingi kawasan ini bagi tujuan pengairan

Kaedah pengairan :

pasang surut air laut

Sumber : Aquatic Resources – Kuala Semerak, Kelantan.

Ternakan Ketam Nipah

Ketam nipah yang juga dikenali ketam batu oleh penduduk tempatan dari spesies Scylla serrata di mana ditemui habitat asal di muara, kuala sungai dan pesisiran pantai.

Ketam ini mempunyai potensi dalam bidang industri perikanan terutamanya dari kegiatan separa kultur. Berat purata ketam yang telah matang antara 250 gm hingga 400 gm dengan lebar karapasnya antara 10 – 15 cm. ketam ini dapat membesar sehingga karapasnya mencapai 20cm iaitu dengan berat badan melebihi 1kg. ketam betina yang telah matang mempunyai ovari yang menjadi makanan mewah.

Kajian membuktikan bahawa ketam yang dipelihara di dalam kolam boleh membesar boleh mencapai saiz pasaran (10 cm -15 cm lebar karapas) dalam masa 7 – 8 bulan, manakala lebih kurang 2 juta telur dihasilkan oleh seekor ketam betina yang matang dan selalunya betelur lebih daripada sekali setiap musim.

Manakala dari segi permakanan untuk ternakan ketam, penggunaan ikan baja antara yang paling sesuai untuk memenuhi diet permakanan ketam di mana sebanyak 5% – 6% daripada berat badannya diberikan setiap hari. Ini menunjukkan peternakan ketam mempunyai potensi untuk dimajukan oleh peternak yang terlibat di dalam aktiviti peternakan air payau.

Sumber: Jabatan Perikanan, Malaysia

Ternakan Ikan Ketutu

Ikan Ketutu

Marbled goby atau lebih dikenali ikan ketutu, haruan bodoh, ikan ubi, ikan hantu, belantuk. Merupakan spesies ikan air tawar namun terdapat juga di kawasan air payau kebiasaan gemar tinggal di kawasan berlubang dengan persekitaran air berarus tenang dan sederhana. Bersifat karnivor iaitu memakan daging dengan memakan anak² ikan kecil, udang, siput dan ketam kecil.

Ikan pemangsa ini kawasan seperti lubuk, lombong tinggal dan tasik terutama kawasan mempunyai kayu atau buluh bagi tujuan mencari makanan. Bersifat pendiam dengan aktif pada waktu malam atau keadaan gelap. Ketutu dapat mencapai pembesaran sehingga 50 cm atau 2kg dalam masa 2 tahun.

Sistem lubang yang digunakan dalam ternakan ikan ketutu

Sistem Ternakan

Ketutu diternak kerana permintaan tinggi terhadap rasa dagingnya yang manis, unik dan pejal terutamanya oleh masyarakat asia timur. Terdapat beberapa modul ternakan yang digunakan seperti

• Ternakan kolam tanah
• Tangki fiber glass
• Tangki aquarium
• Kolam konkrit

Ternakan ketutu dalam tangki aquarium bagi yang mempunyai kawasan yang terhad

Ternakan di dalam kolam tanah disyorkan dengan persekitaran kolam yang lebih menyamai habitat asal. Tangki fiber antara kaedah ternakan bagi yang mempunyai kawasan yang terhad. Sifat agresif ketutu ketika mengambil makanan mendatangkan masalah melalui kaedah ini terutamanya tangki fiber yang berbentuk segi mengakibatkan kecederaan pada mulut ketutu sekaligus membantut permakanannya.

Antara modul ternakan yang diguna pakai

• Kapasiti kepadatan ternakan 16 ekor /kaki persegi
• Pencahayaan samar-samar dengan penggunaan tumbuhan akuatik dan plastik hitam sebagai pelindung cahaya
• Penyediaan sistem lubang menggunakan plastik paip pvc, konkrit atau batang buluh
• Kedalaman air yang sesuai bagi pengekalkan suhu air dan mengejar anak ikan
• Ternakan dapat dituai (800-1000gram/ekor) dalam tempoh < 18bulan
• Kandungan oksigen terlarut DO > 5mg/l bagi memastikan kadar pembesaran

Makanan

• Makanan ternakan terdiri daripada ikan kecil seperti gopy, anak tilapia
• Daging ikan yang dipotong-potong

Pengetahuan terhadap diet permakanan yang sesuai faktor penting dalam kejayaan ternakan ketutu. Ketutu antara ikan yang air tawar yang mempunyai selera ‘pelik’, di mana ianya boleh berubah selera pada bila-bila masa terutamanya pada peringkat awal ternakan.

Bekalan anak benih

1. Bekalan benih liar iaitu anak ketutu yang ditangkap dari sungai, tasik dan lombong.

2. Pusat pembenihan yang menjalankan pembenihan ketutu.

Bekalan anak ketutu kebanyakkannya diperolehi dari sungai, tasik atau lombong disebabkan proses pembenihan ikan ini yang sukar. Penternak disyor menjalankan pembenihan sendiri bagi menjamin bekalan anak yang berterusan. Kaedah pembenihan semula jadi dengan formasi induk yang diguna dalam sistem pembenihan ketutu 3: 1 dan 1:2 iaitu 3 induk betina dengan 1 induk jantan diletakkan dalam kolam pembenihan. Kadar hidup anak ketutu yang rendah < 20% membantut usaha penternakan ketutu pada skala besar.

Ketutu antara spesies ikan air tawar yang mempunyai harga tinggi di pasaran, namun faktor kadar pembesaran yang lambat, sumber anak benih yang terhad dan diet pemakanan yang sukar merupakan cabaran yang besar terhadap usaha penternakan pada skala komersial.

Asas Pembinaan KolamTernakan

Dalam merancang pembinaan sebuah kolam tanah khususnya ikan air tawar ramai penternak tidak mendapat maklumat yang betul, keliru dan kadang kala bersifat tamak. Ini antara faktor menyebabkan fenomena kolam terbiar. Beberapa perkara asas berkenaan kolam haruslah diketahui oleh penternak dalam merancang pembinaannya.

Jenis tanah yang sesuai adalah faktor utama dalam pembinaan kolam tanah

Antaranya

Kesesuaian tanah

Mempunyai daya takungan. Dalam bahasa mudah tanah tersebut dapat menakung air. Ini amat penting bagi memastikan kolam sentiasa berisi dengan air. Kebiasaannya tanah liat menjadi pilihan utama kerana daya takungan air yang tinggi. Tanah liat jenis berpasir antara jenis tanah terbaik dan sesuai bagi kolam tanah khusus ternakan ikan air tawar.

Sumber air

Sumber air yang bersih dan cukup penting dalam pengurusan sebuah kolam ternakan. Air sungai dan sumber air bawah tanah antara bekalan air yang biasa digunakan. Sumber air bawah tanah sekurang² perlu dirawat terlebih dahulu kerana kandungannya yang tidak berapa ‘mesra’ dengan ternakan. Air sungai dengan sistem pengaliran yang sesuai merupakan sumber air lebih ekonomi berbanding air bawah tanah.

Kegunaan air berbeza mengikut spesis ternakan diusahakan. Ada spesis ternakan yang memerlukan air yang banyak bagi menampung keperluan oksigen dan keseimbangan air. Namun terdapat sistem sokongan seperti blower dan paddle wheel bagi mengatasi masalah ini.

Rekabentuk kolam

Sebuah kolam haruslah berkonsep seperti sebuah sungai, di mana terdapat aliran air masuk dan air keluar. Ini penting bagi memastikan keseimbangan air kolam. Ini penting dalam sistem pengurusan sebuah kolam ternakan, ramai penternak tidak mendapat maklumat betul mengenai perkara ini.

Ketiadaan saluran air keluar bagi sesebuah kolam ternakan antara kesilapan utama semasa pembinaan kolam ternakan oleh perternak. Pertambahan kos bagi mengering sebuah kolam menjadikan ianya tidak ekonomi kepada penternak.

Rekabentuk dasar sebuah kolam memainkan peranan penting dalam pengurusan sebuah kolam tanah. Dasar kolam yang rata dan mempunyai sudut kecondongan bagi pengaliran air keluar ada penting terutamanya semasa proses menuai hasil ternakan.

Bagi kolam yang luas, ruang jalan ladang perlu disediakan di atas tebing kolam bagi melancarkan kerja pemberian makanan dan penuaian hasil ternakan.

Lokasi

Seperti bidang perniagaan, pembinaan kolam ternakan ditentukan oleh faktor penting iaitu lokasi. Elakkan kolam dibina di kawasan yang dilanda banjir , kebanyakan tanah yang sesuai bagi pembinaan kolam ternakan kebiasaannya terletak di kawasan yang ditengelami banjir seperti tanah rendah dan tepi sungai. Perubahan cuaca dunia yang tidak menentu sekarang memburukkan lagi keadaan.

Jenis tanah yang sesuai, sumber air dan rekabentuk kolam serta keluasan kolam adalah gabungan faktor lokasi. Tidak semuanya tanah sesuai untuk dibina kolam contoh, sekiranya terdapat tanah yang sesuai untuk pembinaan kolam namun sumber air terhad adalah halangan utama.

Kemudahan asas

Jalan ladang, elektrik dan bekalan air ialah kreatia yang perlu diambil kira dalam pembinaan kolam terutamanya mempermudahkan pengurusan ternakan.

Ternakan ayam kampung

Ayam kampung diternak secara komersil dengan kaedah separa lepas. Kejayaan ternakan bergantung kepada baka yang berkualiti, makanan, pengurusan dan persekitaran yang baik. Baka ayam kampung bagi ternakan komersil biasanya dari jenis kacukan baka tempatan dengan baka luar negara seperti australia dan UK, baka2 ini boleh didapati daripada pembekal baka tempatan.

Kaedah eraman telur diguna dalam pembiakbakaan spesies ayam ini bagi kuantiti yang besar. Kaedah ternakan lebih kurang sama dengan ayam pedaging dimana ayam diternak dalam reban terbuka hanya terdapat sedikit pembezaan itu ayam haruslah dilepas dalam tempoh masa tertentu di sekitar kawasan reban.

ternakan ayam kampung dalam reban terbuka

Kebiasaanya ayam dapat dipasarkan dalam jangka masa 2 bulan setengah ke 3 bulan dari tempoh ternakan. Harga borong ayam kampung lebih tinggi berbanding ayam pedaging biasa kerana tempoh ternakan yang lebih panjang dan permintaan yang tinggi daripada pasaran tempatan.

contoh reban terbuka bagi ternakan ayam kampung

Mesin Pemprosesan Makanan Ikan

Makanan adalah elemen penting dalam bidang peternak samada ruminan atau akuakultur. Saban tahun kos makanan meningkat disebabkan pelbagai faktor namun harga jualan ternakan masih pada julat lama. Peternak akuakultur biasa menghadapi masalah dalam menyediakan makanan untuk ternakan. Kos makanan merangkumi 75% daripada kos keseluruhan. Ini agak membebankan peternak dan sebagai alternatifnya peternak haruslah menyediakan makanan sendiri bagi menampung dan mengurangi sedikit sebanyak beban.

Makanan yang diproses sendiri lebih baik mutunya berbanding makanan ternakan komersial tapi ini bergantung kepada kaedah dan bahan mentah yang digunakan. Peternak seharusnya ada pengetahuan asas mengenai anggaran kasar protein (crude protein) sesuatu bahan mentah contohnya serbuk ikan, kaca soya, PKC(palm kernel cake). Mungkin kita pernah mendengar 20% protein, 30% dan 42% protein atau lebih dikenali sebagai dedak no 1, 2 dan 3 sekiranya ke kedai, piawaian ini semua ditetap kan oleh pihak pengilang bagi memudahkan peternak.

Mesin pemprosesan makanan ikan

Proses penyediaan makanan melibatkan proses menghancur, mengandum, membentuk dan pengeringan. Kebiasanya semua proses ini dijalankan serentak di mana makanan yang dihasilkan akan terus diberi pada ternakan.

ammonia/ammonium

AMMONIA

Ammonia, NH3, measured in parts per million (ppm), is the first measurement to determine the “health” of the biologic converter. Ammonia should not be detectable in a pond with a “healthy” bio-converter. The ideal and normal measurement of Ammonia is zero. When ammonia is dissolved in water, it is partially ionized depending upon the pH and temperature.

The ionized ammonia is called Ammonium and is not toxic to the fish. As the pH drops and the temperature decreases, the ionization and Ammonium increases which decreases the toxicity. As a general guideline for a water temperature of 70°F., most Koi would be expected to tolerate an Ammonia level of 1 ppm if the pH was 7.0, or even as high as 10.0 if the pH was 6.0. At a pH of 8.0, just 0.1 ppm could be dangerous.

Test kits are available in two basic types. Both read the total of Ammonia and Ammonium, so without knowing the temperature and pH, the toxicity cannot be determined. Suffice it to say that the only good Ammonia reading is zero. The Nessler method type test normally uses drops with a colormetric chart. The Nessler test detects both free Ammonia/Ammonium and also that chemically bound with anti-Ammonia chemical treatments (more about these later).

The Salicylate type test is a dual step, using liquid, pill or powder also with an associated color chart. It takes longer to perform and measures only the free Ammonia/Ammonium. Since only the free Ammonia is harmful to the fish, the Nessler test can be misleading under certain conditions but provides additional information under others.

The recommended test kit should be able to detect 0-1 ppm of ammonia particularly for pond with normal pH level above 7.0. A wider range kit, 0 – 5 ppm, would also be useful, particularly for those ponds with a typical pH of under 7.0. An Ammonia test kit is considered to be a requirement for all pond keepers.

Effects:

Ammonia tends to block oxygen transfer from the gills to the blood and can cause both immediate and long term gill damage. The mucous producing membranes can be destroyed, reducing both the external slime coat and damaging the internal intestinal surfaces. Fish suffering from Ammonia posioning usually appear sluggish, often at the surface as if gasping for air.

Source:

Ammonia is a gas primarily released from the fish gills as a metabolic waste from protein breakdown, with some lesser secondary sources such as bacterial action on solid wastes and urea.

Control:

Ammonia is removed by bacterial action in the bio-converter and some is directly assimilated by the algae in the pond. Nitrosonomas bacteria consume the Ammonia and produce Nitrites as a waste product. A significant portion of this bacterial action can occur on the walls of the pond as well as in the bio-converter. Ammonia readings may increase with a sudden increase in bio-converter load until the bacterial colony grows to accept the added material.

 

This can happen following the addition of a large number of new fish to a pond or during the spring as the water temperature increases. Fish activity can often increase faster following a temperature increase than the bacterial action does. A bio-converter that becomes partially obstructed with waste and/or develops channels through the media may operate at a reduced effectiveness that can also cause the Ammona levels to increase.

Treatment:

Chemical treatments to counteract Ammonia toxcity are available commercially under various trade names. These treatments, most of which are based on Formaldehyde, form a chemical bond with the Ammonia that prevents it from being harmful to the fish. They do not remove it from the pond. The bio converter does the actual removal.

 

Although most of these products use a dosage of 50 ml per 100 gallons to chemically bind up to 1 ppm of Ammonia, be sure and check the manufacturer’s directions before use. Note that Nessler type test kits will still show chemically bound Ammonia to be present until the bio-converter bacteria actually consume it. If a pond has a healthy bio-converter, there is not only no need to treat with Ammonia binding chemical agents, it is better not to use them at all.

When Ammonia is detected (assuming a pH of about 7.5):

1. Increase aeration to maximum. Add supplemental air if possible.

2. Stop feeding the fish if detected in an established pond, reduce amount fed by half if starting up a new bio-converter/pond.

3. Check an established pond bio-converter for probable clean out requirement.

4. For an ammonia level of 0.1 ppm, conduct a 10% water change out. For a level of 1.0 ppm, conduct a 25% change out. CAUTION: If the tap water has a higher pH than that of the pond, adding the replacement water may make the situation worse.

5. Chemically treat for twice the amount of Ammonia measured.

6. Consider transferring fish if the Ammonia level reaches 2.5 ppm.

7. If starting up a new bio-converter/pond, discontinue use of any UV Sterilizers, Ozone Generators, and Foam Fractionators (Protein Skimmers).

8. Retest in 12 to 24 hours.

9. Under Emergency conditions only, consider chemically lowering the pH one-half unit (but not below 6.0).

source : http://www.vcnet.com/koi_net/H2Oquality.html